Spirulina yüksek gıda değerine haiz ve sağlığa yararlı olduğu nedeni öne sürülerek asırladır tüketilen mikroskobik su yosunudur.
Niçin söz ettiğimi derhal gaslınüzde canlandıramamış olabilirsiniz ki bu gayet organik. Merak etmeyin, son günlerde ‘süper gıda’ veya ‘denizden gelen’ mucize tanımlamalarıyla öne çıkan spirulina’yı daha detaylı anlatacağım.
Spirulina nedir diye tam olarak anlamaya çalışmış olduğumda itiraf etmeliyim kendimi biyoloji imtihanına çalışan bir öğrenci şeklinde hissettim. Spirulinayı kolaya kaçarak su yosunu diye tarif etmek belki de en yani. çünkü teknik olarak spirulina bir nebat değil de bir siyanobakteri türü.
şimdi de ‘siyanobakteri nedir?’ diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Kısaca mavi-yeşil algler, mavi-yeşil bakteriler.
örneğin kimi defa akvaryuma musallat olup akvaryum suyunu yeşile dönüştüren, görüş mesafesini düşüren, zamanla cam ve tabanda yosun tabakaı gerçekleştiren da işte siyonabakteridir.
Spirulina bir nebat mi? Spirulina önceleri hem fotosentez kabiliyeti bununla birlikte nebat pigmentleri bakımından zengin olması nedeniyle bitki olarak sınıflandırılmış.
Sadece genetik, fizyolojik ve biyokimyasal özellikleri göstermiş ki bakteri dalında yer alması daha doğru. Farklı türleri olan spirulina’nın özellikle 3 çeşidinin gıda değerlerinin çok yüksek olduğu görülmüş.
Biyoloji dersini sanırım burada kesmeliyim. Başa dönüp ‘su yüzeyindeki yosun tabakası‘ desem, bir ihtimal de her şey daha anlaşılır olacak. Evet, spirulina tropikal iklimlere yakın iklimlerde, türüne gore okyanusta yahut tatlı sularında yaşayan, bakteriye benzeyen, mavi-yeşil canlılardır.
Spirulina mikroskobik spiraller şeklinde büyür ve bu spiraller birbirilerine yapışma eğilimindedir. Böylelikle hasat da kolay olur. Koyu mavi-yeşil bir rengi vardır ve göreceli olarak da yumuşak bir tada haizdir. Spirulina sadece gıda takviyesi olarak değil sakız, şeker yada diğer ambalajlı yiyeceklerde gıda boyası olarak da kullanılır.
Spirulina yetiştirilme süreci? Besin takviyesi olarak kullanılacak spirulina özel olarak yetiştirilir. Böyle zehirli atıklar vb sağlığa zararlı maddelerle kirlenmemiş olması güvence dibine alınır. Spirulina yetiştirilebilmesi için tropikal iklim, güçlü güneş ışığı, saf su kaynağı ve kirlenmemiş bir çevre gerekir.
Soğuk ve güneşin kendini sakladığı iklimlerde spirulina yetiştirilemez. Spirulina sürekli güneş talep eder, güçlü güneş ışınları spirulina’nın daha fazla besin maddesi üretmesini sağlar.
Spirulina ancak güneş ışınlarını değil sudaki maddeleri de kolayca emer. Işte bu yüzden spirulina yetiştirilen suda ağır metal, zehirli atık varsa, onları da çeker. Bu şekilde bir durumda bu tip bir spirulina insan tüketimine müsait olmaktan çıkar. Kullandığınız ürünün kalitesi bu bakımdan oldukça önem taşır. özel olarak pak sularda yetiştirilen spirulina toplandıktan sonrasında ideal olarak yine özel bir teknoloji ile kurutulur. çok kısa sürede kurutma işleminin gerçekleşmesini elde eden bu teknolojinin kullanılmasının amacı oksitlenmeyi önlemektir.
Kurutulan spirulina toz haline getirilerek ya da tablet şeklinde preslenerek besin takviyesi biçiminde tüketime hazırlanmış olur.
Spirulina’nın sağlığa faydaları
Spirulina şirketler tarafından mucize ürün olarak piyasaya sunuluyor bir ihtimal ama bu noktada uzmanlara kesinlikle kulak vermek lüzumlu. Ancak spirulina değil her hangi bir gıda takviyesinin tek başına hastallıklara çare olması beklenemez.
Besin takviyelerinin iyi mi kullanıldığı, ne dozda alınması icap ettiği bir yana, vücudun bu takviyeyi ne miktarda kullanabildiği şeklinde bir çok değişken, gıda takviyelerinin sağlığa etkisi mevzusunda etken oluyor.
Spirulinanın karaciğere, kalbe, alerjiye ve depresyona iyi geldiği iddiaları güçlü görünüyor sadece bu mevzuda araştırmaların sürmekte bulunduğunu unutmamak lazım. Müspet neticelar alınan araştırmalarda kullanılan dozaj ve zaman de elbet neticelar üzerinde etkili. çoğu kere bu tip olumlu sonuçları almak için hayvanlarda kullanılan dozajlar, örneğin bütün gün boyunca bir adamın spirulina almasını gerektirir ki, hiçbirimiz için teknik olarak bu mümkün değil.
Günlük kullanım için genel olarak önerilen dozaj 2000 ila 3000 miligram arasındadır. Her biri 500 miligramlık 4 – 6 tablet şeklinde tüketilebilir. Yine de ne olursa olsun ürün ambalajı üzerindeki kullanım tavsiyeleri yahut uzman tavsiyesi dikkate alınmalıdır.
Herhangi bir sıhhat sorununda öncelik normal olarak modern tıp olanaklarını kullanmak ve gıda takviyesi almadan önce de doktora danışmak en kısaca ve en mantıklısı. Bu ürünler ne kadar naturel olursa olsun, yanlış kullanım kararı herhangi bir sıhhat sorununu daha da kötüleştirmeleri ne makalek ki mümkün.
Spirulina takviyesi ne zaman kullanılır?
Spirulina pek çok kişi tarafınca kalp problemlerı veya metabolizmayla ilgili şikayetler için önerilmekte. Zayıflama, diyabet ve yüksek kolesterol bu tür sorunlardan birkaçı. Aynı zamanda kaygı, stres, depresyon, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu şeklinde bazı zihinsel ve romantik sorunlar için de bu takviye öneriliyor.
Bağışıklık sistemini güçlendirmek, hafızayı kuvvetlendirmek, enerji sağlamak, metabolizmayı hızlandırmak, kolesterolü düşürmek, yaraları çabuk iyileştirmek, sindirimi kolaylaştırmak ve bağırsakları regüle etmek için de spirulina takviyesine başvurulabiliyor. Spirulina’nın adet öncesi emarelerini hafifletmek için tavsiye edildiğini de rastlanıyor.
Ek olarak antioksidan özellikleri sebebiyle de spirulina tercih edilen gıda takviyeleri arasında yer alıyor. Bu antioksidan özellikler spirulina’nın yaşanmayı geciktirici takviyelerden biri olarak anılmasını sağlıyor.
Spirulina’nın en sık önerildiği esenlik başlıklarını bir de sıralama şeklinde sıralayalım. Sadece unutmayın ki bu başlıkların burada veya başka kaynaklarda sıralanmış olması spirulina’nın bu sağlık mevzularında kesin şekilde işe yaradığı, yarar gösterdiği, iyileşme sağladığı anlamına gelmez.
Ben de aşağıda spirulina’nın ne zamanlar kullanılmasının öneri edildiğini sıraladım sadece işe faydalılığına dair ilmi bir yorum varsa, onu da ekledim. Tane öncesi gerginlik sendromu Alerjiler Arsenik zehirlenmesi Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi Demir ve kalsiyum takviyesi Depresyon Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu Diyabet Egzersiz yaparken performans arttırma Hafızanın güçlendirilmesi Halsizlik (araştırmalarda kronik bitkinlik hastalarında herhangi bir müspet sonuç görülmemiştir) Hepatit c (araştırmalara gore fayda sağladığı hepatit-c hastaları olduğu kadar karaciğerin çok daha kötpaytiği hastalar da vardır) Kalp hastalığı Kaygı Kilo verme (spirulina’nın zayıflamaya yardımcı olduğuna dair ehil ilmi kanıt elde edilememiştir) Meige sendromu Menopoz (kaygı ve depresyon emarelerinde yardımcı olabilmektedir) Sindirimin düzenlenmesi Yaraların çabuk iyileşmesi Yüksek kolesterol
Spirulina işinizi kolaylaştırır mı? Spirulina dikkat çekici oranda kalsiyum, niasin, potasyum, magnezyum, b vitaminleri, beta karoten ve demir yer alıyor. Her ne kadar uzmanlar spirulina’nın sağlığa tesirleri mevzusunda yeterince delil bulunmadığını söylese de ihtiva ettiği esansiyel amino asitler de düşünülünce, bu zengin içeriğin göz ardı edilmesi git gide zorlaşıyor.
Bu noktada düz bir mantık yürütüp şunu sorabiliriz: ‘arasında bu kadar faydalı vitamin ve mineral varsa ve ben de bunu alıyorsam, niçin işe yaramasın?’ burada kilit nokta, gıda takviyesi ile alınan mineral, vitamin şeklinde besleyici maddelerin ne kadarını vücut harbiden kullanabiliyor, emebiliyor, bu bilinemiyor.
Sadece besin takviyelerinde değil, yiyeceklerde de aynı vaziyet geçerli. örneğin domatesi yağ dökerek yediğinizde, tek başına yediğiniz domatese gore içerisindeki besleyici maddeler vücut tarafından daha fazla emiliyor.
Dolaysıcaklıkyla besleyici maddeleri hap şeklinde değil de yiyeceklerden almak uzmanlara göre çok daha iyi bir metot. Böylece gıdalar birbirlerini etkileyerek besin maddelerinin vücut tarafından daha fazla emilmesini sağlıyor.
Spirulina takviyelerinin yan tesirleri Doktorlar tarafından spirulina, tarihte gıda olarak uzun geçmişi de düşünülürse, genel olarak güvenilir olarak kabul ediliyor.
Ancak kötü koşullarda yetişen spirulina’ya toksik metaller veya zararlı bakteriler bulaşmış olabilir. Bu durumda karaciğerin zarar görmesi, bulantı, kusma, halsizlik, çarpıntı ve hatta yaşamsal risk doğuran çok daha kötü sonuçlar doğabilir. Dolaysıcaklıkyla eğer spirulina takviyesi kullanacaksanız kesinlikle kaliteli bir ürün almalı, içeriğindeki spirulina’nın elverişli ortamda, güvenli tüketim için özel olarak yetiştirildiğinden güvenli olmalsıcaklıknız.
Spirulina bağışıklık sistemini sağlamlaştırır ancak lupus, ms, romatoid artrit gibi bağışıklık sistemi hastalıklarında bağışıklık sistemini fazla harekete geçirmesi nedeniyle, bu hastalıklarda zararı dokunabilir. Dolayısıyla bağışıklık sistemi hastalıkları olanlar spirulina takviyesi almaktan kaçınmalıdır. Fenilketonüri (pku) hastaları da spirulina kullanmamalıdır. Bağışıklık sistemine yönelik ilaç kullananlar, kan inceltici ilaç yada takviye alanlar, gebe yahut bebek emziren hanımefendiler da spirulina takviyesi almamalıdır.
